ميكروب معده يا هليكوباكتر پيلوري نوعي باكتري است كه وارد بدن انسان شده و در معده و دستگاه گوارش باقي مي‌ماند. با گذشت چندين سال، اين ميكروب ها باعث ايجاد زخم در معده يا قسمت بالايي روده كوچك مي‌شوند و در نهايت ممكن است سرطان روده و معده را ايجاد كنند.
آمار اين عارضه در مناطقي كه به آب سالم دسترسي ندارند، بالاتر است. همچنين خطر بروز آن در ميان كودكان بيشتر از بزرگسالان است.
بيش از 70 درصد مردم جهان اين ميكروب را در بدنشان دارند اما بسياري از آنها به زخم معده يا مشكلاتي شبيه به اين دچار نمي‌شوند.
با تغيير در عادات تغذيه اي و رعايت بهداشت مي‌توان از ورود اين ميكروب به معده و روده پيشگيري كرد. به علاوه در حال حاضر داروهايي وجود دارند كه به از بين بردن اين ميكروب ها و بهبود خونريزي و درد اين عارضه كمك مي‌كنند. در ادامه به بررسي بيشتر ميكروب روده مي‌پردازيم:
ميكروب معده چگونه عمل مي‌كند؟
معده داراي يك غشاي داخلي است كه در برابر اسيدي كه براي هضم غذا ترشح ميشود، از آن محافظت مي‌كند. وقتي هليكوباكتر پيلوري وارد معده مي شود، به مرور زمان غشاي داخلي را تخريب مي كند و اسيد معده به ديواره آن آسيب رسانده و باعث ايجاد زخم ميشود.
البته ممكن است زخم معده ناشي از عوامل ديگري مثل استفاده بيش از حد از الكل، عوامل عصبي و شيميايي (مثل استفاده طولاني از برخي داروها) ايجاد شود.
علائم ميكروب معده
همانطور كه در بالا اشاره شد، بيشتر افراد در دوران كودكي به اين ميكروب مبتلا مي‌شوند. ممكن است بعد از سال ها نشانه هاي وجود اين ميكروب آشكار شود. حتي بسياري از افرادي كه اين ميكروب را در معده خود دارند دچار زخم يا مشكلاتي از اين دست نمي‌شوند. سوالي كه براي پزشكان ايجاد ميشود اين است كه چرا برخي افراد به اين زخم مبتلا مي‌شوند؟
شايع ترين نشانه هاي ميكروب معده يا هليكوباكتر شامل:
- معده درد
- سوزش و زخم معده
- نفخ شكم
- حالت تهوع
- بي اشتهايي
- آروغ زدن زياد
- كاهش وزن
- استفراغ
چه زماني به دكتر مراجعه كنيم؟
هر يك از علائم بالا را به مدت طولاني احساس كرديد، بهتر است براي بررسي بيشتر به پزشك مراجعه كنيد تا مشكلتان تشخيص داده شود. اگر با موارد زير روبرو شديد بايد بصورت اورژانسي نزد پزشك برويد:
- مشاهده خون در مدفوع
- استفراغ خوني
- مشكل در بلع
- درد شديد و مداوم شكم
- اسهال خوني
تشخيص
براي شروع، پزشك از شما در مورد سوابق پزشكي، علائم و داروهاي مصرفي سؤال مي كند. سپس معاينه جسمي انجام ميشود و شكم از نظر تورم، حساسيت و درد مورد بررسي قرار مي گيرد. ساير آزمايشاتي كه ممكن است انجام شود، به اين شرح است:
- آزمايش خون و مدفوع : اين آزمايش مي‌تواند به يافتن عفونت روده يا همان ميكروب روده كمك كند.
- تست تنفس اوره : براي اين آزمايش بيمار مايع مخصوصي به نام اوره را مي‌نوشد. سپس در كيسه اي مخصوص تنفس مي كند. اين كيسه براي بررسي به آزمايشگاه فرستاده ميشود. در صورتي كه بيمار مبتلا به هليكوباكتر پيلوري باشد، باكتري ها اوره موجود در بدن شما را به دي اكسيد كربن تبديل مي‌كنند.
- آندوسكوپي فوقاني دستگاه گوارش : براي اين آزمايش از لوله اي با دوربين كوچك به نام آندوسكوپ استفاده ميشود. اين لوله تا پايين گلو و معده و قسمت فوقاني روده كوچك شما را بررسي مي كند. مي توان از آندوسكوپي براي دريافت نمونه نيز استفاده نمود.
- اسكن توموگرافي كامپيوتري (CT) : اين روش پرتونگاري قدرتمندي است كه تصاوير واضحي را از قسمت داخلي بدن شما در اختيار پزشك قرار مي‌دهد.
میکروب معده چیست؟
میکروب معده یا H. pylori یک باکتری معمولی است که در دستگاه گوارش رشد می کند و تمایل دارد به معده حمله کند. این باکتری تقریبا 60 درصد از جمعیت بالغ جهان را آلوده می کند. عفونت های میکروب معده معمولا بی ضرر هستند، اما بیشتر افراد آن را مسئول زخم معده و روده کوچک می دانند.
میکروب معده اغلب در دوران کودکی افراد را آلوده می کند. عفونت های این باکتری به طور معمول علائمی ایجاد نمی کنند، منتها ممکن است در بعضی از افراد، زخم های پپتیکی و یک بیماری التهابی به نام معده گاستریت ایجاد کند.
میکروب معده برای زندگی در محیط سخت و اسیدی معده سازگار شده است. این باکتری ها می توانند محیط اطراف خود را تغییر و اسیدیته آن را کاهش دهند تا بتوانند زنده بمانند. شکل مارپیچ میکروب معده به آنها اجازه می‌دهد که به داخل شکم که توسط پوشش مخاطی محافظت می‌شود، نفوذ کنند و سلول‌های ایمنی بدن قادر به دسترسی به آنها نباشند. این باکتری می‌تواند با واکنش ایمنی تداخل پیدا کند و منجر به مشکلات معده شود.